Tháng Giêng còn chưa qua, thành Trường An đã phải đón lấy hai ngày nắng nóng, dị tượng này thực là điềm bất thường…
* Hạc kêu (hạc lệ 鹤唳, trong câu 华亭鹤唳 Hoa Đình hạc lệ, chỉ sự luyến tiếc cuộc sống đã qua).
Chỉ trách ông trời tác oai tác quái khiến cho Thượng thư tỉnh rối tinh rối mù. Lễ bộ Thị lang thở dài, bước vào công giải, trợn mắt nhìn Trương Lệnh sử đang lười biếng: “Ngươi đang làm gì đó? Nhìn cái gì mà nhìn! Mau mau làm việc đi, niêm phong tất cả những thứ này lại! Ơ kìa, Luyện Ngự sử!”
Ông ta lập tức thay đổi sắc mặt, tiến đến trước mặt Luyện Hội, cười híp mắt hỏi: “Luyện Ngự sử đích thân đến kiểm tra à?”
“Không được sao?” Luyện Hội chẳng chút nể mặt hỏi ngược, “Chẳng lẽ chờ tới lúc bệnh dây dưa của Lễ Bộ thay đổi à?”
“Luyện Ngự sử nói thẳng thắn như thế sẽ làm người khác tổn thương lắm đấy! Lễ bộ lúc này thực sự toàn những kẻ già yếu bệnh tật, nơi này sắp thành một cái bệnh sở luôn rồi! Người mới tới thì chưa biết việc, chúng ta biết phải làm sao!”
Luyện Hội không thèm để ý ông ta nữa, hắn chuyển sang quan sát Trương lệnh sử và lính lại niêm phong bài thi, lúc này mới thở phào nhẹ nhõm. Nếu không có chuyện gì ngoài ý muốn thì chế khoa coi như kết thúc tại đây, bài thi khoa Trực gián của Hứa Tắc sẽ không bị lôi ra nữa.
Hôm đó trong khi cùng Tể phụ cân nhắc thứ bậc cho những bài thi đoạt giải, Triệu tướng công có hỏi tới Hứa Tắc, lúc này Luyện Hội chỉ dâng lên bài thi thứ hai của hắn và nói: “Hạ quan cho rằng cái tài của Hứa Tắc quá đặc biệt, tạm thời không thích hợp giao cho cậu ta trách nhiệm nặng nề. Hiện tại Hứa Tắc đã không muốn ở lại kinh kỳ, nếu Tướng công định giữ người này, thì chi bằng dùng kế hoãn binh đưa cậu ta đến huyện ấp xa xôi nào đó cho làm Huyện lệnh.”
Quả nhiên Triệu tướng công tiếp tục hỏi tới bài thi kia, Luyện Hội đáp: “Bài thi Trực gián khoa của Hứa Tắc nhằm thẳng vào hoạn quan nên tuyệt đối không thể lưu lại.”
Triệu tướng công nhìn Luyện Hội ý tứ sâu xa, ông ta như nhìn thấu nội tâm hắn nhưng lại cố tình không vạch trần, ngược lại thuận theo mà nói: “Hắn làm vậy là định làm gì? Nếu mấy kẻ hoạn quan mà nhìn thấy thì liệu còn đường sống không? Đúng là một kẻ ngu ngốc, ngươi bảo Lễ bộ niêm phong chúng lại, đừng để người khác biết được.”
Từ hôm đó, ngoại trừ quan khảo sách thì không còn ai nhìn thấy sách văn khoa Trực gián của Hứa Tắc nữa.
Hứa Tắc xếp đệ tứ đẳng (hạng tư) với bài thi khoa Văn kinh bang quốc (kinh thế trị quốc – kinh tế chính trị). Tuy chỉ xếp đệ tứ đẳng, nhưng trước nay đệ nhất đệ nhị đẳng (hạng nhất hạng nhì) đều bỏ trống, cho nên đệ tam đẳng (hạng ba) xem như là thứ hạng cao nhất, nói thế nào thì đỗ đệ tứ đẳng cũng đã là đỗ đạt vinh hiển. Huống hồ gì, tính tới tính lui chỉ có chừng mười lăm người thi đậu, đây cũng coi như lấy một người trong trăm người.
Có điều trước khi văn bản bổ nhiệm đưa xuống Hứa Tắc vẫn là một trực quan ở Bỉ bộ, cho nên hàng ngày vẫn phải đến nơi làm việc như thường.
Ở Bỉ bộ, công việc đầu năm cũng không ít hơn cuối năm bao nhiêu. Châu phủ cả nước dựa vào thủ thực* và sổ sách từ các hương huyện để hoàn thành báo cáo một năm, sau đó báo cáo này được kế quan nhanh chóng đưa đến Tây kinh, giao cho Bỉ bộ câu kiểm.
* Là mẫu đăng ký cho dân chúng tự khai báo tình hình hộ tịch, ruộng điền, thuế khóa lao dịch dưới sự giám sát của quan lại cơ sở
Kế quan các Châu nườm nượp kéo đến như thể muốn đạp vỡ ngưỡng cửa Bỉ bộ.
Còn quan viên Bỉ bộ chỉ biết vùi đầu bận rộn với đủ loại sổ sách phức tạp, vừa kiểm tra vừa tính toán.
Không chỉ như vậy, trước khi đến tháng năm họ phải hoàn thành xong sổ sách thống kê của cả nước để đưa đến Hộ bộ, đồng thời phải lên dự toán, gọi là Bát nguyệt đô trướng, dùng để hoạch định chi tiêu trong cả nước cho năm sau.
Lữ chủ bộ váng đầu hoa mắt vừa ôm đống sổ sách rên rỉ, vừa nhét một miếng bánh rán do Hứa Tắc mang tới vào miệng. Nói chuyện ấm ớ không rõ: “Ày áng ày ừng ào ới ết úc ây!” (Ngày tháng này chừng nào mới kết thúc đây.)
Đúng là không biết chừng nào mới kết thúc, đây là một vòng tuần hoàn, giống như máu trong cơ thể người, không thể sai sót, không thể thừa thiếu.
Tài chính là hệ thống huyết mạch khổng lồ và tinh vi của một quốc gia. Nếu tài chính loạn, thiên hạ tắc loạn.
Nhưng hôm nay dòng máu này đã không còn tinh khiết nữa. Hứa Tắc khép cuốn sổ trong tay lại, ngẩng đầu đưa mắt nhìn mưa xuân bay lất phất bên ngoài.
Sắc trời dần tối, nhân lúc tiếng trống trên Thừa Thiên môn còn chưa vang lên, Hứa Tắc vội vàng thu dọn hộp sách, chào hỏi mọi người chung quanh, đội đấu lạp* rồi chạy thẳng ra chuồng ngựa của Thượng thư tỉnh
* Đấu lạp: Nón rộng vành, nón tre có dán giấy dầu để đi mưa
Ngựa của nàng cột trong cùng, trong lúc cúi đầu sải bước đi vội vào dắt ngựa thì nghe được hai viên quan Binh bộ thì thầm “Nghe nói bên Tri Thanh gửi con đến kinh thành làm con tin thật à?”, “Chuyện này còn giả được sao, Lý Tư Đạo sợ triều đình quay sang đánh Tri Thanh nên sai sứ dâng biểu xin triều đình cho phép trưởng tử của ông ta vào kinh làm con tin!”, “Vậy chuyện cắt đất cho triều đình cũng là thật rồi?”, “Toàn bộ ba châu Mật – Nghi – Hải đều trả lại hết, bọn chúng đang lấy lòng triều đình mà! Hừm, cái tên Lý Tư Đạo này ranh mãnh thế mà cũng nhát gan nhỉ!”, “Vậy triều đình sẽ phái ai làm Tuyên úy?”, “Suỵt……Đừng nói nữa. Không đến lượt huynh hay ta đi đâu. Chuyện không liên quan đến chúng ta, đừng nên nói nhiều…”
Hứa Tắc nghe thế lắc đầu, chỉ vì họ luôn cho rằng Lý Tư Đạo là kẻ xảo trá nên hẳn sẽ lật lọng, Tuyên úy đến đó chỉ tổ là con cờ thí, chẳng biết chết lúc nào.
* Tuyên úy: Chức quan đại diện hoàng đế đến thị sát khu vực nào đó để ban lệnh và trấn an bách tính.
Tiếng mưa rơi tí tách trên mái nhà hòa cùng tiếng ngựa hí chào đón hoàng hôn, hai nô bộc lật đật chạy tới treo đèn, Hứa Tắc đang tháo dây buộc ngựa.
Nàng vuốt ve chiếc bờm trắng, cầm dây cương định dắt con ngựa ra ngoài thì bỗng cảm thấy bất an, nàng nghiêng đầu nhác thấy một khuôn mặt quen thuộc đang tiến đến!
Ngay lập tức nàng quay ngoắt lại, phóng lên lưng ngựa một cách nhanh nhất có thể, sau đó giục nó chạy như điên ra cửa đến nón cũng không kịp đội.
Hai nô bộc hoảng sợ: “Quan nhân cưỡi con ngựa trắng kia đúng là kì lạ! Đột ngột phóng ra ngoài làm người khác giật mình! Ngươi biết là ai không! Chúng ta đi tố cáo hắn!”, “Đúng vậy, chúng ta phải tố cáo hắn!”
Có một người khác cũng trông thấy Hứa Tắc hốt hoảng cướp đường bỏ chạy, người đó chính là vị Đô Úy họ Vương, lúc này hắn đang đứng dưới hành lang trầm mặc không nói nửa lời.
Hôm nay trùng hợp Vương Phu Nam cũng đến Binh bộ có chuyện, lúc dắt ngựa trông thấy Hứa Tắc, hắn không yên tâm nên dợm bước tiến tới. Ai ngờ sau khi nhìn thấy hắn, nàng như chim sợ cành cong, bất chấp trời mưa gió lạnh mà phóng ngựa như bay.
Có bản lãnh thì trốn suốt đời đi! Ta xem nàng chạy đến khi nào!
Vương Phu Nam mặt lạnh như tiền đội đấu lạp, cũng giục ngựa ra cửa.
Trận mưa này kéo dài suốt bốn năm ngày, đường xá trong thành Trường An hóa thành một đống bùn lầy. Hàng ngày đều phải chạy tới chạy lui vào hoàng thành, ngựa trắng cũng trở thành ngựa đen. Hứa Tắc tội nghiệp nó, nên nhân dịp hôm nay có mặt trời ló dạng, đến trưa nàng bèn xách thùng nước ra chuồng ngựa tắm cho nó.
Nhưng giữa chừng thì Lý Lệnh sử bên Lại bộ vội vội vàng vàng chạy tới, thở hào hển nói: “Trời ơi, sao cậu còn ở đây? Nhanh chóng đến Lại bộ đi, có chuyện quan trọng, nhanh lên nhanh lên!”
Bị ông ta ba lần bốn lượt thúc giục, nên bất đắc dĩ nàng phải gác chuyện trong tay lại, lau tay rồi theo ông ta tới Lại bộ.
Bước vào sân Lại bộ, nàng nhìn thấy những người trong cuộc thi chế khoa lần trước, có người tuổi tác đã lớn nhưng tinh thần hăng hái như đang độ thanh niên, họ cùng đứng đợi trong hành lang, dưới ánh nắng ảm đạm. Hứa Tắc hiểu ra, có lẽ họ đang đợi nghe công bố danh sách người thi đỗ và bổ nhiệm chức quan.
Ôi chao, trí nhớ nàng làm sao vậy, ngay cả chuyện này cũng quên được!
Mấy ngày nay bận rộn đến nỗi đầu óc nàng không còn tỉnh táo, Lang trung Bỉ bộ thì liên tục đốc thúc nàng bàn giao công việc, tránh trường hợp khi cáo thân đưa xuống nàng lại chạy mất dạng, đến lúc đó ông ta lại khóc không ra nước mắt.
Mười lăm người thi đỗ đứng chờ rất lâu đến nỗi hai chân tê rần. Có người định ngồi xuống chiếu nghỉ ngơi một chút thì lúc này Bùi thượng thư mới bước ra từ phòng công vụ. Ông ta đứng thẳng đảo mắt nhìn đám người đứng trong hành lang, tầm mắt lướt qua Hứa Tắc, sau đó cúi đầu ho nhẹ, cả hành lang im phăng phắc đến nỗi nghe rõ cả tiếng một con chim bay qua.
Bùi Thượng thư nghiêng người lấy chế thư trên chiếc bàn sơn, mở ra tuyên đọc: “Trẫm vốn tuyển kẻ hiền tài, ghi rõ bốn khoa…” Dong dài một lúc mới nói vào chuyện chính: “Trực ngôn cực gián khoa đệ tam đẳng Bàng Yến, đệ tứ đẳng Ngụy Nhân Tùng, Lý Ung, đệ tứ thứ đẳng… Văn kinh bang quốc khoa đệ tam đẳng Trần Nguyên Tích, đệ tứ đẳng Thôi Chí Bách, Hứa Tắc…” Đoạn nói “Các thí sinh đều có kiến giải độc đáo rõ ràng, học vấn phong phú, rất hợp ý trẫm… Vậy đệ tam đẳng, đệ tam thứ đẳng giao cho Thượng thư tỉnh sắp xếp trước, đệ tứ đẳng, đệ tứ thứ đẳng, đệ ngũ thượng đẳng chờ…”
Nghe xong tuyên chế mọi người đồng loạt quỳ tạ thánh ân, sau đó chia nhau đi theo lính lại tiến vào công phòng tiến hành nhậm chức. Tương tự như Thuyên tuyển, người đỗ cao đều được hỏi nguyện vọng trước, rồi mới quyết định. Đến Hứa Tắc dường như đã hết sự lựa chọn, Bùi Thượng thư nhìn nàng, bình thản hỏi: “Hứa quân, bổ nhiệm ngươi nhậm chức Huyện lệnh Phu Hãn – Hà châu, ngươi có ý kiến gì không?”
Hà châu? Hứa Tắc nhíu mày.
Bùi Thượng thư trông thấy, thầm than không biết Triệu Tướng công có ý gì, tại sao lại đẩy Hứa Tắc đến cái nơi khỉ ho cò gáy như thế? Nơi này heo hút, đất đai cằn cỗi, là một huyện hạng bét, Huyện lệnh chỉ từ thất phẩm trở xuống, hoàn toàn không thể so sánh với huyện hạng trung, hay thậm chí là Xích Kỳ huyện ngoại ô kinh thành.
Chưa kể quan hệ giữa Sa Châu và Thổ Phồn đang rất căng thẳng, chiến tranh liên miên, không có ngày nào thái bình.
Điều làm ông ta bất ngờ là Hứa Tắc chẳng có ý kiến gì. Bùi Thượng thư vội đằng hắng một tiếng: “Cứ tạm thời như vậy đã, ngươi hãy ngưng công việc ở Bỉ bộ, sau đó đến Nam nha trước.”
Hứa Tắc sửng sốt: “Nam nha?”
“Ờ, chuyện là thế này.” Bùi thượng thư giải thích, “Đi nhậm chức ở huyện ấp biên giới xa xôi vốn nhiều hung hiểm, mà nhân tài vất vả bồi dưỡng ra sao triều đình có thể để các ngươi bỏ mạng dễ dàng được chứ? Do đó trước khi đến nhậm chức ở những huyện ấp gần biên giới thì phải đến Nam nha học vài ngón đòn phòng thân.”
Hứa Tắc hiểu rồi, ý là “Tuy triều đình đẩy các ngươi ra ngoài, nhưng cũng không phải để các ngươi nhảy vào chỗ chết. Chỗ người ta đánh nhau thì đừng có chạy lung tung, lúc nên chạy thì chạy, lúc cần trốn thì trốn, phải bảo toàn lực lượng ngày sau tái chiến”
Chứng tỏ khu vực bên giới nàng sắp đến chẳng ổn chút nào, chẳng trách, Hứa Tắc ngẫm nghĩ, lúc kiểm kê sổ sách số quan viên xin cứu tế càng ngày càng nhiều, thì ra là vì nguyên nhân này.
Nhưng cũng không được! Hứa Tắc tỉnh táo hỏi: “Xin hỏi là đến chỗ nào của Nam nha?”
“À, Lý Lệnh sử sẽ dẫn các ngươi qua đó. Nhưng vẫn phải thông qua bài kiểm tra của Nam nha mới có thể nhận cáo thân, ngươi rõ chưa?”
Hứa Tắc liên tục “vâng dạ”, chắp tay bái lạy rồi lui xuống.
Sáng sớm ngày hôm sau, Hứa Tắc bàn giao công việc cho Lữ Chủ bộ rồi lao tới Lại bộ tập hợp. Lý lệnh sử đứng ở hành lang há miệng ngáp dài, ánh mắt đảo quanh đếm sỉ số, đợi đến khi đông đủ thì nói: “Mời các vị chuẩn bị tinh thần để ứng đối với bài kiểm tra của Nam nha, sau đó mọi người có thể nhận cáo thân đi nhậm chức!”
“Kiểm tra cái gì thế, thi bắn tên à?”, “Không phải, ta nghe nói là thi chạy đó”, “Vậy ta phải làm sao đây? Chân ngắn như ta là thua chắc rồi!”, “Không kiểm tra cái đó đâu, chắc chắn là dạy chút bàng môn tả đạo gì đó, thí dụ như… phóng ám khí!”, “Bậy bạ, dù gì Nam nha cũng là quân chính quy!”
Hứa Tắc lắng nghe mọi người thảo luận, trong lòng cảm thấy hơi lo lắng bất an.
Lý lệnh sử dẫn mọi người đến thao trường, một hỏa trưởng từ xa chạy đến, Hứa Tắc cảm thấy hắn trông hơi quen. Hỏa trưởng nọ cũng đã nhìn thấy Hứa Tắc, sau đó hắn cuống quít chạy về.
Lý Lệnh sử hoàn toàn không hiểu gì cả, nghĩ thầm “Đô úy định làm cái quái gì vậy”. Sau đó quay sang nói với mọi người: “Mọi người giữ im lặng, xin chờ một chút.” Vừa nói hắn vừa bước lên bậc thang, hỏa trưởng kia lại chạy đến, chỉ vào Hứa Tắc rồi nói thầm vào tai Lý Lệnh sử.
Lý Lệnh sử nghe xong nhíu mày, hắn đi đến chỗ Hứa Tắc, gãi đầu nhỏ giọng hỏi: “Hứa tam lang, cậu và Vương đô úy có xích mích gì à? Hắn nói sẽ không dạy cho cậu!”
