Một thành phố sinh ra và chết đi, một thành phố từng yêu qua và già đi.
1
Để ở lại Nam Kinh sau khi tốt nghiệp, Hạ Sơ không ít lần cãi nhau với gia đình. Vừa cãi nhau là mẹ Hạ Sơ lại khóc lóc nói con không phải là người miền nam, đến đồ ăn cũng không quen thì ở lại làm gì, con cũng biết sức khoẻ cha con không tốt mà, xa như thế, nếu xảy ra chuyện gì thì rất khó về kịp, con làm việc lúc nào cũng không nghĩ đến gia đình.
Trong lòng Hạ Sơ ngập tràn sự áy náy, nghe thấy tiếng khóc ấy liền đứng ngồi không yên, cũng không biện giải cho bản thân, chỉ nói con xin lỗi, xin lỗi.
Cúp điện thoại, cô ngồi ngây ngốc một hồi sau đó vẫn đi chọn ảnh, gửi đến hỏi ý kiến của Phó Trạch Thành, sau khi anh xác nhận, cô lại chỉnh ảnh lần nữa. Vừa chỉnh liền chỉnh đến rạng sáng, lúc hồi thần lại thì đèn trong cả tiểu khu đã tắt, phảng phất nghe thấy tiếng mưa rơi. Lúc này cô mới nhận ra Nam Kinh đã vào mùa mai vàng.
Hoa mai ở núi Tử Kim, hoa anh đào ở Đền Jiming vào tháng ba cứ như vậy mà bỏ lỡ.
Trời mưa suốt đêm, ngày hôm sau trung tâm thành phố Nam Kinh bị ngập, khu vực Đại học Hà Hải là bị ảnh hưởng nặng nề nhất, studio lại ở gần đó. Hạ Sơ gọi điện cho Phó Trạch Thành nhưng không có ai nghe, có lẽ anh đang chỉnh ảnh hoặc là vẫn còn đang ngủ, tóm lại buổi trưa chắc chắn sẽ không ăn uống tử tế, lại thêm thời tiết thế này, anh càng sẽ không đi ra ngoài.
Hạ Sơ không yên tâm, lái chiếc xe máy nhỏ bất chấp lao đi. Nước ngập đến bắp chân, cô sợ xe chết máy, suốt đường cứ thấp thỏm lo lắng. May mà gần đến nơi rồi chiếc xe mới bãi công, đoán chừng đã bị ngấm nước nghiêm trọng, vặn tay ga cũng chỉ kêu vù vù, xả khí đen kịt chứ bánh xe không còn quay nữa. Cô dứt khoát bỏ xe lại, nhấc cao hộp giữ nhiệt lên rồi lội nước đi hết nửa km còn lại.
Trong studio yên tĩnh, Hạ Sơ đẩy cánh cửa bên trong ra, đèn đã tắt, màn hình máy tính vẫn đang sáng, Phó Trạch Thành nghiêng đầu dựa vào lưng ghế ngủ thiếp đi.
Hạ Sơ đi tới đẩy anh, anh mở mắt ra, ngây ngốc một hồi ánh mắt mới có tiêu cự: “Trời sáng rồi à?”
“Gần trưa rồi.” Hạ Sơ gạt con chuột sang một bên, đặt hộp giữ nhiệt xuống, nói với Phó Trạch Thành: “Dùng phòng tắm của anh một chút nhé.” Căn phòng đơn có nhà vệ sinh trên tầng hai là nơi Phó Trạch Thành ở, thỉnh thoảng Hạ Sơ sẽ tá túc nên có để hai bộ quần áo ở đây.
Lúc này Phó Trạch Thành mới phát hiện ra cả người cô ướt đẫm: “Trời mưa à?”
“Ngập rồi.” Hạ Sơ lên tầng, dặn anh mau ăn cơm.
Sau khi thay quần áo đi xuống, Phó Trạch Thành đã mở hộp giữ nhiệt ra, cơm trong bát chỉ còn một phần ba, anh cầm chuột chỉnh nọng cằm của người trong ảnh trên màn hình máy tính.
Hạ Sơ vỗ vào đầu anh một cái: “Anh có thể ăn trước không.”
Phó Trạch Thành bật cười, lại cầm đũa lên. Anh là người bình thường đến râu cũng không thèm cạo, nhưng khi ăn lại vô cùng nhã nhặn, lúc nhai tuyệt đối sẽ không nói chuyện.
Sau khi ăn xong, Hạ Sơ thu dọn đồ đạc, Phó Trạch Thành lấy một điếu thuốc ra giơ lên: “Anh có thể hút thuốc không?”
“Em nói không thể thì anh sẽ không hút à.”
Phó Trạch Thành mò tìm bật lửa, châm thuốc rồi nở một nụ cười nhìn Hạ Sơ: “Không có em, có thể anh sẽ chết.”
Động tác của Hạ Sơ ngừng lại, coi như chưa nghe thấy câu này, cô cầm hộp giữ nhiệt đi vào bồn rửa rửa sạch. Một khung cửa sổ nhỏ bé, chống lại cơn mưa to lớn của Nam Kinh. Phía sau có ghế chuyển động, sau đó anh cầm chuột ấn, vang lên tiếng “tích tích tích” nhỏ.
“Hạ Sơ.” Phó Trạch Thành đột ngột gọi cô.
Hạ Sơ quay đầu lại nhìn, Phó Trạch Thành ngậm điếu thuốc, nhìn chằm chằm vào màn hình máy tính.
“Anh và Lăng Vi quay lại với nhau rồi.”
2
Hạ Sơ xung khắc thành phố Nam Kinh, lúc vừa mới đến cô liên tục bị mất đồ. Ngày đầu tiên tân sinh viên đến báo danh thì bị mất ví, tất cả thẻ ngân hàng và giấy tờ tùy thân đều ở trong đó, phải mất hơn nửa tháng mới làm lại được. Khóa huấn luyện quân sự kết thúc, cô mất năm trăm tệ tiền mặt. Sau đó đồng hồ cũng bị mất… Cả tháng trời ngày nào cũng tụng kinh “Của đi thay người, làm việc tích đức”, của thì mất đi không ít, còn chuyện tốt thì một chuyện cũng chẳng xảy ra.
Vào tối trước ngày quốc khánh, Hạ Sơ lại bị mất thẻ sinh viên. Theo quy định của trường, mất thẻ đủ 24 giờ mới được cấp lại, mà ngày hôm sau trung tâm làm thẻ sẽ nghỉ. Hạ Sơ bị một tháng xui xẻo không thuận lợi này đả kích đến hoàn toàn không thèm phát cáu nữa, cô đứng ở cửa trung tâm làm thẻ, lấy điện thoại ra muốn thử lại xem có thể mua được vé tàu về nhà không, cô không muốn ở lại cái nơi rách nát này thêm nữa.
Đúng vào lúc này có cuộc gọi đến. Là của Từ Tử Khiên, chủ tịch câu lạc bộ cô mới tham gia, anh ta cười nói với cô trong điện thoại: “Hạ Sơ, thẻ sinh viên của em ở chỗ anh, mang tiền chuộc đến nhận thẻ đi.”
Mười phút sau, Hạ Sơ gặp Từ Tử Khiên trước tòa nhà dạy học số một. Còn có một người nam sinh đi cùng anh ta, mặc áo phông trắng, quần jean và giày thể thao, tay cầm chiếc máy ảnh phản xạ ống kính đơn(1).
(1) Máy ảnh phản xạ ống kính đơn (tiếng Anh: Single-lens reflex camera, SLR), máy ảnh ống kính rời… là thuật ngữ để chỉ dòng máy ảnh dùng một tấm gương di chuyển được, đặt giữa ống kính và phim để chiếu hình ảnh thấy được qua ống kính lên một màn ảnh mờ để người dùng lấy nét.
Người này chính là Phó Trạch Thành.
Lúc đó, anh còn chưa có bộ dáng “ỉu xìu thất vọng” như một nhà nghệ thuật giống bây giờ, đôi mắt anh trong veo, ánh mặt trời nhỏ vụn lấp ló dưới bóng râm xanh thẫm, anh chỉ đứng đó, nhưng cảnh tượng ấy thật khiến người ta khó quên.
Hỏi rõ ràng rồi Hạ Sơ mới biết, thật ra là Phó Trạch Thành nhặt được thẻ, lúc chuẩn bị đưa đến trung tâm thẻ thì Từ Tử Khiên lại tình cờ nhìn thấy.
Từ Tử Khiên cầm thẻ sinh viên của cô lên nhìn rồi lại nhìn: “Em bên ngoài…”
Hạ Sơ biết anh ta muốn nói gì, cô cướp lấy thẻ cho vào túi, liếc nhìn Phó Trạch Thành một cái, khuôn mặt cô bất giác nóng lên. Ảnh trên thẻ là ảnh chụp đăng ký năm cấp ba, lúc đó cô để tóc ngắn, cắt không đàng hoàng nên nhìn như chó gặm, ảnh xấu đến mức cha mẹ cũng không nhận.
Phó Trạch Thành cũng là thành viên của câu lạc bộ nhiếp ảnh, chỉ là anh lười quen rồi, hiếm khi tham gia các hoạt động của câu lạc bộ. Nhưng luận về trình độ chuyên môn thì mọi người đều phục. Từ Tử Khiên nói anh là một quỷ tài, cho dù là tư liệu sống có phong cách tầm thường nhất anh cũng có thể tìm ra một góc xuất sắc và độc đáo.
Kỳ nghỉ lễ quốc khánh Từ Tử Khiên và Phó Trạch Thành đều không về nhà, dự định đi những vùng xung quanh sưu tầm, thu thập tài liệu, thấy Hạ Sơ chỉ có một mình lẻ loi, họ liền thuận tiện đưa cô đi cùng.
Cứ như vậy, Hạ Sơ và bọn dần dần thân quen. Năm đó, cô theo hai người họ chạy khắp mọi ngóc ngách của thành phố Nam Kinh. Thành phố này giống như một thi nhân vậy, bị khói lửa và tai họa của quá khứ ủ thành một màu nền buồn thương sầu muộn, mùa thu mưa lạnh rả rích, những cây ngô đồng Pháp trên đường Di Hoà bắt đầu rụng lá, những tòa kiến trúc dân quốc hai bên trầm mặc, trong phút chốc hốt hoảng như có một loại ảo giác quay ngược lại thời gian và không gian.
Từ Tử Khiên và Phó Trạch Thành tính phí chụp ảnh rất cao, nhưng vẫn có những cô gái ngưỡng mộ danh tiếng mà đến, lãng phí cả một ngày ở đường Di Hoà đổi lấy một bộ ảnh chân dung chất lượng cao, hài lòng quay về. Thực ra hai người cũng không muốn làm chuyện này lắm, nhưng chụp ảnh là một sở thích đốt tiền, những yêu cầu trong việc theo đuổi thiết bị là vô tận nên chỉ có thể hạ mình xuống.
Hạ Sơ là người giúp chiếu sáng, phụ trách trang điểm làm tóc. Cô có dụng ý khác, cô ở đây vốn là vì Phó Trạch Thành, vậy nên cũng không quan tâm đến việc mình làm chân chạy vặt.
Có một lần khi công việc kết thúc, Phó Trạch Hành đột nhiên nói: “Hạ Sơ, em cũng chụp hai tấm đi, không tính phí cho em đâu.”
“Không chụp đâu.”
“Nghĩ kỹ chưa? Phải biết nắm bắt cơ hội tốt trước mắt, sau này bọn anh nổi tiếng rồi, em có cầu xin cũng không được đâu.”
Hạ Sơ vẫn nói: “Không thèm.”
Cô biết rất rõ là mình không thể đối mặt với ống kính của Phó Trạch Thành. Cô thậm chí còn không dám nhìn vào mắt anh.
Cô cũng không nói rõ được là mình thích Phó Trạch Thành từ khi nào. Phó Trạch Thành này tính khí kỳ lạ, ngoài ngoại hình và tài năng ra, anh thực sự khó làm cho người ta yêu thích. Bạn sẽ vĩnh viễn không hiểu được trong lòng anh đang nghĩ gì khi nhìn núi, nhìn nước, nhìn mặt trăng, nhìn đống hoang tàn của thành phố cô độc và nhìn chúng sinh.
Có rất nhiều người thích Phó Trạch Thành, người theo đuổi anh cũng không ít. Đối với chuyện “quan hệ nam nữ” này, Phó Trạch Thành ngược lại không có chút tính cách của nhà nghệ thuật nào, những người tìm anh tỏ tình hai ba câu liền bị anh đuổi đi.
Hạ Sơ biết Phó Trạch Thành có bạn gái là vào mùa đông năm ấy. Đó là ngày thứ hai sau kỳ thi tiếng Anh cấp bốn và cấp sáu, Nam Kinh rơi một ít tuyết, rất nhanh liền biến thành mưa. Thời tiết lạnh, đến bốn giờ là trời đã bắt đầu tối. Từ Tử Khiên sắp xếp tổ chức đi ăn lẩu cừu. Nhà hàng đó rất nổi tiếng, đến trễ phải xếp hàng cả tiếng đồng hồ. Hạ Sơ và Từ Tử Khiên đến trước, người phục vụ hỏi mấy người, Hạ Sơ nói ba người. Từ Tử Khiên nói, bốn người.
“Còn ai nữa?”
“Bạn gái của lão Phó.”
Hạ Sơ tưởng mình nghe nhầm: “Ai cơ?”
“Bạn gái của lão Phó. Chưa gặp qua phải không? Anh cũng chỉ mới gặp một lần. Hai người họ khiêm tốn, nói khoe ân ái nhanh chia tay, sau khi tốt nghiệp cấp ba đã ở bên nhau rồi, vẫn luôn lén lút yêu xa.”
Bầu không khí của bữa ăn hôm đó rất tốt, Từ Tử Khiên nhắc đến chuyện mình và Phó Trạch Thành chụp ảnh cho các cô gái, Lăng Vi nhìn Phó Trạch Thành cười nói: “Sau này anh mở studio, em sẽ làm người mẫu độc quyền cho anh.”
Gió rất lạnh, khi tan cuộc, Phó Trạch Thành quàng khăn cho bạn gái Lăng Vi dưới ánh đèn. Chiếc khăn trắng như tuyết làm nền cho đôi mắt của hai người, ánh trăng cũng sáng ngời.
Một lúc lâu sau, Hạ Sơ nghe thấy Từ Tử Khiên đang gọi mình, cô không nhớ mình đã trả lời như thế nào, chỉ nhìn Phó Trạch Thành kéo Lăng Vi lên xe, vẫy tay với họ một chút rồi ra hiệu xe đi. Chiếc xe phóng đi rất nhanh, ngày càng đi xa rồi khuất tầm nhìn.
Trên đường trở về, Hạ Sơ ngồi ở ghế sau xe taxi, cô mở cửa sổ ra, gió lạnh thổi vào mắt, nước mắt rất nhanh liền rơi xuống.
3
Hạ Sơ năm hai, Từ Tử Khiên và Phó Trạch Thành lên năm ba, hai người họ rời khỏi câu lạc bộ nhiếp ảnh, chuyển gánh nặng nâng đỡcác em khoá dưới lên vai Hạ Sơ.
Hạ Sơ làm hội trưởng rất vất vả, kỹ thuật không tốt, cũng không đủ suôn sẻ thuận lợi, chỉ là miễn cưỡng duy trì không để mọi người giải tán. Từ sau khi Phó Trạch Thành rời khỏi hội, Hạ Sơ rất ít khi gặp được anh, thỉnh thoảng mới gặp hai lần trên đường, chưa nói được vài câu hai người đã có việc riêng. Phó Trạch Thành nói có thời gian rảnh sẽ mời cô đi ăn, nhưng “thời gian rảnh” này từ đầu đến cuối vẫn chưa có.
Sau đó Hạ Sơ cũng phải từ bỏ gánh nặng, trước khi rời chức vụ, cô tổ chức một buổi toạ đàm, mời Phó Trạch Thành bận trăm công nghìn việc đến.
Hạ Sơ đã không gặp Phó Trạch Thành hai tháng, khi gặp liền phát hiện ra anh gầy đi rất nhiều, khí chất thiếu niên sắc bén cũng đã thu lại, ánh mắt trở nên sâu hơn. Nửa năm nay anh thực tập ở Bắc Kinh, tại một công ty quảng cáo có tiếng trong ngành, chín giờ sáng đi làm, chín giờ tối tan ca, cũng không thể đảm bảo tuần nghỉ một ngày.
Không khí của buổi toạ đàm rất tốt, Hạ Sơ cảm thấy cuối cùng cô cũng đã làm được một việc thiết thực trong nhiệm kỳ của mình. Buổi tối, Phó Trạch Thành đáp chuyến bay mười một giờ tối về Bắc Kinh, vẫn còn năm tiếng nữa, vẫn kịp ăn một bữa cơm. Trong lúc ăn có nói về tình hình hiện tại, Phó Trạch Thành đã chuẩn bị tốt nghiệp xong trực tiếp đi làm. Hạ Sơ vẫn chưa có mục tiêu, nước chảy bèo trôi mà chuẩn bị cho kỳ thi IELTS.
Nói chuyện chưa được bao lâu, Phó Trạch Thành đã chuẩn bị phải rời đi.
Hạ Sơ nói: “Để em tiễn anh.”
“Không cần đâu, lúc trở về không còn tàu điện ngầm nữa rồi.”
Hạ Sơ nhìn anh, kiên quyết nói lại lần nữa: “Em tiễn anh.” Cơ hội gặp anh quá ít, mỗi giây đều phải tính toán cẩn thận.
Trên đường đi bộ đến ga tàu điện ngầm, Phó Trạch Thành lấy ra một điếu thuốc, cầm trong tay giơ lên: “Anh hút thuốc được không?” Hạ Sơ còn chưa kịp phản ứng lại, anh đã cúi đầu châm thuốc.
“Anh bắt đầu hút thuốc rồi à?”
“Ừ…”
Sau này Hạ Sơ mới biết, hồi đó Lăng Vi làm ầm ĩ đòi chia tay với anh, trong lòng anh buồn bực khó chịu chỉ có thể dựa vào việc hút thuốc để phát tiết.
Từ trạm Nam Nam Kinh đến sân bay Lộc Khẩu mất hơn một tiếng, tuyến đi đến sân bay rất khó có chỗ ngồi. Họ đứng tán gẫu ở cuối toa, nói những câu chuyện phiếm.
Hạ Sơ im lặng nghe tiếng tàu điện ngầm chạy. Còn có rất nhiều lời, sự yêu thích, nhớ nhung, trằn trọc, kiềm chế thầm kín… Nhưng đều không thể nói cho anh nghe.
Ngoài cửa sổ, đèn đường phía xa uốn lượn giống như học sinh tiểu học cầm cờ xếp hàng ngay ngắn đi về nhà. Anh đang ở ngay trước mắt cô, nhưng cô đã bắt đầu nhớ.
Đến sân bay Lộc Khẩu đã là một tiếng rưỡi sau, Phó Trạch Thành làm xong thủ tục check in, vẫn còn thời gian, anh tới Starbucks uống một cốc cà phê với cô, dặn cô lúc về bắt xe nhất định phải cẩn thận, tốt nhất là cứ mười phút lại gửi tin nhắn cho bạn học.
“Có phải đã cẩn thận quá mức rồi không”
Phó Trạch Thành thở dài: “Chị đại đích thân tiễn xa như thế, anh không yên tâm nổi.”
Hạ Sơ cười: “Quen nhau lâu như vậy rồi, không cần khách sáo với em như thế. Em mời anh về, tiễn anh cũng là chuyện nên làm.”
Trước khi qua cửa an ninh, anh nói: “Bắc Kinh không tệ, có thời gian thì tới chơi, anh làm chủ.”
Hạ Sơ đồng ý, nhìn anh đi vào cửa kiểm tra an ninh, cô không rời sân bay ngay lập tức mà tìm một chỗ ngồi xuống. Thời gian từng phút trôi qua, cho đến khi máy bay chuẩn bị cất cánh. Hạ Sơ mới gửi một tin nhắn wechat chúc anh mọi việc thuận lợi. Cô không nói “thuận buồm xuôi gió” bởi vì nghe nói những người ngồi máy bay không thể nói “thuận buồm xuôi gió”.
Phó Trạch Thành trả lời lại nói sắp phải tắt máy, hỏi cô đến đâu rồi. Cô nói dối là sắp đến rồi, không nỡ kết thúc cuộc trò chuyện, cô lại nói lần sau gặp. Phó Trạch Thành nói, hẹn gặp lại lần sau.
Gặp lại lần nữa là khi Phó Trạch Thành năm tư về trường làm đồ án tốt nghiệp, ở trường vẫn vội vội vàng vàng như cũ, cô vội vã lên lớp, anh vội vã đến gặp giáo viên hướng dẫn. Sau nửa năm chờ đợi chỉ nói được ba câu. Cô đều nhớ rõ giọng điệu, biểu cảm của anh, khi nhớ anh, cô sẽ nghĩ đi nghĩ lại, cho đến “lần sau” tiếp theo.
Lần gặp tiếp theo, Phó Trạch Thành tốt nghiệp. Hạ Sơ mua hai bó hoa, nhân lúc lễ trao mũ kết thúc liền lên tặng cho Phó Trạch Thành và Từ Tử Khiên. Từ Tử Khiên cười nói đàn em này đúng là đáng được công nhận, quá hiểu chuyện rồi, sau đó không để người khác giải thích liền đẩy cô vào giữa hai người: “Nào nào, chúng ta cùng chụp một bức ảnh.”
Đứng bên trái Hạ Sơ là Phó Trạch Thành, bên phải là Từ Tử Khiên, hai người họ cảm thấy cầm hoa quá ngớ ngẩn liền không hẹn mà cùng nhét hoa vào tay của cô. Đối diện có người vội nhấn nút chụp, cô căng thẳng chớp chớp mắt.
“Đừng chớp mắt nha, chụp lại lần nữa này!”
Lần này cô trợn to mắt không dám nhúc nhích. Bạn học chụp ảnh giúp đưa máy ảnh tới, cô nhìn vào, vẻ mặt nghiêm nghị, từng tấc cơ mặt đều cứng đờ.
Từ Tử Khiên cười nói: “Hạ Sơ, em thật sự không ăn ảnh nha, anh nhớ thẻ sinh viên của em…”
Hạ Sơ trừng mắt một cái, Từ Tử Khiên lập tức im lặng, rất cho mặt mũi không chọc vào quá khứ đau buồn của cô nữa.
Từ Tử Khiên được gọi đi chụp ảnh, Hạ Sơ và Phó Trạch Thành đứng dưới gốc cây. Nơi này cách nơi lần đầu tiên Hạ Sơ gặp anh không xa, cũng là dưới bóng cây xanh thẫm.
Hạ Sơ nhìn điếu thuốc đang châm lửa trong tay Phó Trạch Thành, hỏi anh: “Công việc ổn định chưa?”
“… Chưa chuẩn bị đi làm, muốn đi ra ngoài một năm trước đã.”
Hạ Sơ sửng sốt: “Lăng Vi thì sao?”
Phó Trạch Thành hơi ngừng lại, cúi đầu ngậm điếu thuốc, sau đó vô cùng nặng nề thốt: “Bọn anh chia tay rồi.”
Sau cuộc ly biệt đó, xa cách một năm, tại lễ tốt nghiệp của Hạ Sơ, cô mới gặp lại Phó Trạch Thành.
Một năm nay Phó Trạch Thành đã chạy khắp năm châu, những cánh đồng hoang vu phủ tuyết trắng, những vùng đất ngập nước và rừng rậm… Còn đến thác Iguazu, nơi thắp đèn trong phim《Xuân Quang Xạ Tiết》. Anh là một người như vậy, chân thành thích Trương Quốc Vinh, nhưng chưa từng chạy theo xu hướng để làm kỷ niệm vào ngày 1 tháng 4 này.
Phó Trạch Thành tặng hoa cho Hạ Sơ, cười nói: “Đã lâu không gặp.”
Hạ Sơ nói đã lâu không gặp, cô giấu mặt vào bó hoa, nước mắt lưng tròng, cố gắng kìm nén không để nó rơi xuống.
Hôm đó bọn họ tìm một chỗ để uống rượu, khi đã hơi say, Hạ Sơ đột nhiên gọi tên anh: “Phó Trạch Thành.” Cô ngẩng đầu lên nhìn anh, trong lòng biết rõ, sau lần này, có lẽ sẽ không còn “lần sau” nữa.
“Anh và Lăng Vi sau này thế nào? ‘Bắt đầu lại từ đầu’ chưa?”
Im lặng hồi lâu, Phó Trạch Thành lắc đầu.
4
Lần này Phó Trạch Thành trở về là muốn mở một studio riêng. Anh không phải là người có tính kiên nhẫn lâu dài, có khả năng mở phòng làm việc một hai năm rồi sẽ lại đi làm việc khác.
Hôm đó ở quán bar, Hạ Sơ hỏi Phó Trạch Thành sau khi trở về có dự định gì, nghe nói anh muốn tự khởi nghiệp cô liền lập tức nói, đàn anh đưa em theo cùng đi. Phó Trạch Thành nói em đang đùa phải không, cô nói, không, em tìm được một công việc nhưng không thích lắm, vẫn chưa muốn về quê sớm như vậy.
Hạ Sơ huỷ bỏ thỏa thuận ba bên, đẩy lùi quyết định về quê nhà làm việc nên tự nhiên bị gia đình mắng một trận. Sau đó, Phó Trạch Thành lại hỏi có phải cô nhất thời bốc đồng không, cô nói: “Anh thiếu một người giúp đỡ.”
Phó Trạch Thành không thể phản bác được những lời này, anh chỉ là một người giỏi chuyên môn, gần như không biết gì về đạo lí đối nhân xử thế.
Studio cứ như vậy được mở ra. Hạ Sơ thu xếp lo liệu trước sau, mùa hè đi phát tờ rơi, chạy đến các câu lạc bộ ở trường học, mở trang mua bán trên điện thoại… Mọi thứ đều do cô tự đi làm. Quá phong phú, phong phú đến mức khiến cô không cảm thấy được vất vả.
Từ hạ sang thu, từ thu sang đông, cô đã bỏ lỡ lá phong của núi Qixia, cũng đã bỏ lỡ trận tuyết đầu tiên ở Tháp Trống, thời gian vội vã trôi qua, hoàn toàn không có cảm giác gì.
Hoạt động của studio đi vào nề nếp, lại thuê thêm vài người, tiền vốn trong tay dần dồi dào, lúc nhận ảnh khách họ cũng đã có vốn để lựa chọn.
Trong cái ấm áp của mùa xuân tháng ba đó, Phó Trạch Thành nói: “Có phải anh chưa từng thưởng cho nhân viên không? Vài ngày nữa hoa anh đào nở rồi, đưa em đến chùa Jiming dâng hương nhé?”
Hạ Sơ chỉ nói: “Thôi bỏ đi, anh không phải người dung tục tầm thường như vậy.”
Sau đó bắt đầu bận rộn hơn, chuyến tham quan ngắm hoa anh đào ở Đền Jiming cuối cùng cũng không thành, thời gian loáng một cái đã đến mùa mưa.
Hạ Sơ cũng phát hiện ra mình bất giác đã trôi qua những năm tháng mơ hồ không rõ ràng, nếu không thì tại sao khi một chuyện chắc chắn sẽ xảy ra thực sự xảy ra được tuyên bố, cô lại như chợt tỉnh dậy từ một giấc mơ. Bên ngoài mưa vẫn chưa tạnh, dường như lại lớn hơn, Phó Trạch Thành nói: “Anh và Lăng Vi quay lại với nhau rồi.”
Hạ Sơ chỉ sững sờ một chút: “Ồ.”
Sau khi rửa sạch hộp giữ nhiệt, cô lau khô rồi cho vào túi, đột nhiên nói: “Em phải về một chuyến, chợt nhớ ra quần áo trên ban công vẫn chưa thu lại.”
Sơ Hạ ra ngoài cửa mới nhớ ra chiếc xe máy nhỏ của mình đã bị dính nước, vào những ngày mưa lớn, việc chờ taxi khó như tranh mua vé tàu trong ngày lễ vậy, cô đợi nửa tiếng cuối cùng cũng bắt được một chiếc xe. Cô nghĩ gần đây vô cùng xui xẻo, có lẽ phải đến chùa Jiming để cầu may một chút.
Taxi đến nơi, cô xuống xe, phía trước tiểu khu cũng bị ngập, cô đi qua, quần áo vừa thay xong lại ướt sũng. Cô moi đôi giày ướt sũng ra từ trong vũng nước đọng, khoảnh khắc bước lên vỉa hè, cô không kìm nén nổi cảm xúc nữa, ngồi xổm bên lề đường khóc nức nở.
Cô cảm thấy mình giống như một toà tháp cát dần dần bị phong hóa từ trong ra ngoài, tản mác khắp nơi, không còn như lúc ban đầu nữa.
Khi hết mùa mưa, trời chuyển nắng, Lăng Vi đến Nam Kinh, ba người cùng nhau ăn một bữa tối. Năm đó khi lần đầu tiên gặp Lăng Vi, Hạ Sơ đã biết cô ấy là một người rất quyết đoán và mạnh mẽ cố chấp, có lẽ chỉ có người như vậy mới có thể giữ được Phó Trạch Thành.
Lăng Vi gắp thức ăn cho Hạ Sơ, cảm ơn cô vì một năm qua “luôn sát cánh không bỏ rơi” Phó Trạch Thành.
Hạ Sơ cười nói: “Không có, em là đang học trộm đàn anh, sau này sẽ bay ra ngoài làm một mình.”
Lăng Vi nhìn Phó Trạch Thành, cũng cười nói: “Vậy thì em đừng có che giấu nha.”
Đều là phụ nữ, hơn nữa đều thích Phó Trạch Thành, sao Hạ Sơ có thể không nhận ra ẩn ý chứ?
Lăng Vi ở lại Nam Kinh ba ngày rồi trở về Thượng Hải. Vào ngày cô ấy rời đi, Hạ Sơ đang chỉnh ảnh trong studio nghe thấy tiếng Lăng Vi và Phó Trạch Thành đứng nói chuyện ở cửa.
Lăng Vi nói: “Anh còn muốn tiếp tục lãng phí tài năng của mình cho việc chỉnh sửa ảnh sao? Mở studio một năm là đủ rồi, anh lại không phải là một người kiên nhẫn ổn định lâu dài.”
Hạ Sơ đột nhiên đứng dậy, đẩy cửa ra, Lăng Vi và Phó Trạch Thành đang đứng ở cửa cùng quay lại.
Cô rất hiểu Phó Trạch Thành, có rất nhiều lời anh sẽ không nói ra mà chỉ đợi thời gian trôi qua để nó vĩnh viễn thối rữa ở trong lòng. Ví dụ, lúc anh chia tay với Lăng Vi vào năm tư đó, anh sẽ không trốn tránh đi nơi khác, trừ khi anh đau buồn đến cực điểm.
Hạ Sơ nhìn chằm chằm Lăng Vi: “Cô có tư cách gì nói những lời này? Cô có biết vì sao anh ấy muốn mở studio này không?”
Lăng Vi sửng sốt, hơi mỉa mai nhìn cô: “Còn cô có tư cách gì mà nói những lời này với tôi?”
Ngày hôm đó, sau khi Phó Trạch Thành và Lăng Vi rời đi, Hạ Sơ ngồi trong studio, nhìn ánh mặt thời dần nghiêng về phía tây từng chút một, như thể bản thân cũng đang già đi theo ánh nắng tắt dần ấy.
Khi Nam Kinh thực sự nóng, cuối cùng Hạ Sơ cũng thu dọn hành lý. Ngày hôm ấy cô không đến studio, cô hẹn Phó Trạch Thành đến sông Tần Hoài. Ở đây gần Đền Khổng Tử, khách du lịch nườm nượp, hai người họ chen lẫn giữa những người đó, đứng cách nhau không gần cũng không xa.
Hạ Sơ trang điểm, mặc một chiếc váy ngắn sáng màu, cô thường không thích đi giày cao gót, hôm nay cũng là lần đầu tiên cô nhẫn nại đi nó.
Họ dừng bên bờ sông, tựa vào lan can nghỉ ngơi, Hạ Sơ nói: “Đã tìm được công việc ở quê rồi, ngày kia sẽ đi.”
Phó Trạch Thành nói: “Ừ.”
Hạ Sơ nói: “Đóng studio, anh đi Thượng Hải phát triển sẽ rất tốt.”
Phó Trạch Thành lại nói: “Ừ.”
Hạ Sơ nhìn về phía xa, nghĩ đến hồi năm nhất, cô đến sông Tần Hoài cùng Phó Trạch Thành và Từ Tử Khiên vào ban đêm, thi xem ai biết nhiều bài thơ về sông Tần Hoài hơn. Kết quả là ngoại trừ “Yên lung hàn thuỷ nguyệt lung sa”(2) ra, mọi người đều không thể đọc được bài nào khác. Ngược lại là Hạ Sơ, kìm nén hồi lâu, cô đột nhiên thốt ra một câu “Qua Tần Hoài khoáng vọng.”(3) Phó Trạch Thành và Từ Tử Khiên cùng nhìn cô, đoạn sau thế nào? Hôm đó cô không nhớ nổi đoạn sau, bọn họ cười cô bịa đặt, lúc đó tàu đi qua dưới cầu, vầng sáng lúc sáng lúc tối, Phó Trạch Thành liếc qua nhìn, nhìn vào trong trái tim cô.
(2) Câu thơ trong bài 《Ghé Bến Tần Hoài》của Đỗ Mục.
(3) Câu thơ trong bài 《Mộc Lan Hoa Mạn•Qua Tần Hoà khoáng vọng》 của Tần Quan.
“Phó Trạch Thành” Hạ Sơ nghiêng mắt qua nhìn chằm chằm Phó Trạch Thành, giống như ngăn cách ánh mắt chăm chú của anh chính là những năm tháng đã trôi qua rất nhanh: “Em đã từng thích anh.”
5
Hai năm sau, Hạ Sơ mới gặp lại Phó Trạch Thành.
Đêm qua có tuyết rơi, tuyết trải dài đến xa xăm. Phó Trạch Thành đang đứng bên đường, cách một con phố. Hiển nhiên là anh đã nhìn thấy cô trước, cho nên mới đứng yên tại chỗ chờ cô đi ra.
Nhìn thấy bóng dáng vừa xa lạ vừa quen thuộc ấy, Hạ Sơ sửng sốt một chút rồi mới băng qua đường, đi về phía trước. Trời lạnh, vừa mở miệng một làn khói trắng liền bay ra. Tay Hạ Sơ xách ly trà sữa vừa lấy ra từ trong tủ ở siêu thị, ngơ ngác đưa cho Phó Trạch Thành: “Uống không?”
Phó Trạch Thành lắc đầu, anh cúi xuống nhìn cô, trong mắt hiện lên ý cười sáng ngời rạng rỡ: “Không uống đâu. Không ngờ có thể gặp ở đây… Vẫn ổn chứ?”
Hạ Sơ mở bình trà sữa, cầm chặt trong tay, cố gắng hấp thu chút hơi ấm: “… Vẫn ổn.”
Năm ngoái cha cô ốm nặng, nằm viện hơn một tháng, năm nay mới dần có chuyển biến tốt. Trong cuộc sống, chuyện xấu và chuyện tốt sẽ nối tiếp thay phiên nhau mà đến, nhưng suy cho cùng, mọi thứ đều sẽ đi theo chiều hướng tốt, chỉ có bất ngờ là không tới mà thôi.
Sau khi rơi tuyết, bên đường không thích hợp để hàn huyên, đứng một lúc đã cảm thấy lạnh. Hạ Sơ không nghĩ Phó Trạch Thành chỉ vô tình đi qua quê cô, thành phố nhỏ phía bắc không nổi tiếng lại ít người biết đến này, vậy nên dứt khoát hỏi thẳng: “Tìm em có chuyện gì sao?”
Phó Trạch Thành nhìn vào mắt cô, cũng dứt khoát trả lời: “Anh và Lăng Vi chia tay rồi.”
Hạ Sơ hơi dừng lại, vẻ mặt bình tĩnh: “… Sao vậy? Cãi nhau à? Hay là…”
“Hạ Sơ” Phó Trạch Thành ngắt lời cô: “Thật ra anh…”
Bên kia đường đột nhiên vang lên tiếng còi xe, hai người cùng ngẩng đầu nhìn qua. Cửa sổ xe hạ xuống, người ngồi trên ghế lái vẫy tay về phía bên này. Hạ Sơ cũng đưa tay lên vẫy vẫy.
Phó Trạch Thành hơi sửng sốt: “… Bạn em à?”
Hạ Sơ quay đầu nhìn anh, trong mắt tựa như được lấp đầy, nhưng cũng tựa như rất trống rỗng: “Chồng chưa cưới.”
Một lúc lâu sau, Phó Trạch Thành mới bật cười: “Vậy sao, chúc mừng em.”
Ngày hôm đó, Hạ Sơ ngồi ở ghế sau xe, nhìn theo bóng dáng xa dần của Phó Trạch Thành qua cửa kính, cô có thể nghe thấy rõ ràng tiếng bức tường thành chứa đựng đau thương trong lòng sụp đổ, trong bụi đất rợp trời, cô nghĩ đến lần đầu tiên gặp Phó Trạch Thành dưới bóng cây năm ấy. Vẫn còn là thiếu niên, vẫn mặc áo trắng như tuyết.
Cô đã yêu anh bao lâu, đến bản thân cô cũng không rõ.
Dường như từ khoảnh khắc phát hiện ra mình yêu, cô đã lang thang trong màn đêm không hề biết đến thời gian, không biết xuân hay thu.
Hồi mới từ Nam Kinh trở về, cô đã dồn hết tinh lực vào công việc. Sau một năm trì hoãn, kinh nghiệm làm việc chính thức của cô ít hơn những người khác, chỉ có thể dành nhiều thời gian hơn để thích nghi với những công việc thiếu sáng tạo đó. Thế giới của người trưởng thành không có gì khác ngoài việc tìm một công việc ổn định, lấy chồng đúng thời điểm, ở bên cha mẹ… Có lẽ hai năm nữa, cô cũng sẽ sinh một đứa con, theo quỹ đạo này mà sống yên ổn.
Đến ngày hôm nay, mẹ cô vẫn sẽ nhắc tới chuyện cô đẩy lùi công việc, ở lại Nam Kinh mở studio gì đó.
Cô không biện giải, chỉ thì thào, lúc đầu ngốc nghếch thôi.
6
Sau khi Phó Trạch Thành và Lăng Vi quay lại với nhau, họ bắt đầu rơi vào những cuộc cãi vã thường xuyên. Nguyên nhân chủ yếu là vì anh không đến Thượng Hải mà vẫn vận hành studio.
Một năm anh nhận đơn hàng sáu tháng, bốn tháng ra ngoài sưu tầm tài liệu, hai tháng còn lại để lang thang không mục đích quanh thành phố. Anh lái xe hoặc đi bộ, dạo lại một lượt những nơi mình quen thuộc ở Nam Kinh. Bến đò Đào Diệp, Mingwa Lang, phố Hộ Bộ, Trường Can Lý… Mỗi một nơi anh đều có thể nhớ đến những chi tiết liên quan đến Hạ Sơ.
Sinh nhật năm nay vốn dĩ đã hẹn sẽ đến Thượng Hải để cùng đón với Lăng Vi, anh chỉnh ảnh cả đêm, ngủ gục trên bàn máy tính. Đột nhiên nghe thấy tiếng mưa, anh mơ màng gọi một tiếng “Hạ Sơ”, sau đó chợt tỉnh lại.
Anh từng tình cờ nghe được một bài hát có tên “Mùa hạ ở đường Sơn Âm”, trong bài có một đoạn về câu chuyện quá khứ ở Nam Kinh: “Em có còn nhớ căn phòng tầng tám của anh ở đường Sơn Âm, trong căn phòng ngày đêm ca hát, ngày hạ nóng nực như vậy, em nhìn ra ngoài, nhìn dung nhan đang phai nhạt của mình.”
Chiều hôm đó anh ngồi trong studio, hút hết điếu này đến điếu khác, cuối cùng cũng ý thức được rõ ràng, anh lo âu, nhớ nhung Hạ Sơ đến như vậy.
Trên đường Di Hoà năm đó, anh nói muốn chụp cho cô một tấm nhưng cô lại trốn tránh, nói mình không ăn ảnh. Năm ấy, cô tiễn anh đến sân bay Lộc Khẩu, ở hàng ghế cuối cùng của tàu điện ngầm, cô cúi đầu trầm mặc, ánh mắt lảng tránh lại che giấu sự tha thiết. Năm đó anh đến dự lễ tốt nghiệp của cô, cô giấu mặt sau bó hoa, nói với anh: “Đã lâu không gặp”. Năm ấy anh nói muốn mở studio, cô nói “Anh thiếu một người giúp đỡ.”
Cô vẫn luôn chờ đợi anh, chờ anh phát hiện ra, chờ anh cho cô một đáp án có lẽ vĩnh viễn không tồn tại. Cho đến khi cuối cùng cô đã cùng đường, ngày hôm đó cô trang điểm, ăn mặc xinh đẹp, nói “thích” anh, nhưng lại quyết tuyệt đặt hai chữ “đã từng” vào trước “thích”.
Lúc nói chia tay với Lăng Vi, quá trình vô cùng thê thảm, không cần nhiều lời. Lăng Vi tát anh một cái, nói “Em đã sớm biết điều đó”.
Phó Trạch Thành không biện luận, chỉ lặp lại câu hỏi của Hạ Sơ năm ấy: “Em có biết tại sao anh lại mở studio không?”
Lăng Vi sững sờ, hiển nhiên không nhớ mình đã từng nói gì trong bữa tối năm đó. Cô bảo Phó Trạch Thành giải thích rõ ràng, nhưng anh lại lắc đầu không nói một lời, đứng dậy rời đi, dáng vẻ quyết tuyệt.
Lúc đầu mở studio là vì Lăng Vi, nhưng bây giờ anh giữ nó là vì muốn lueu lại những ký ức mong manh đang dần phai nhạt với Hạ Sơ.
Sau khi chia tay với Lăng Vi, Phó Trạch Thành không chút do dự liên lạc với Từ Tử Khiên để hỏi về tung tích của Hạ Sơ.
Từ Tử Khiên nói: “Thực sự phục cậu rồi, lúc Hạ Sơ cùng cậu khởi nghiệp gì đó, tôi đã nghĩ hai người có thể thành, làm lâu như vậy rồi mà cậu vẫn chọn Lăng Vi. Không phải cậu từ chối đám ong bướm điên cuồng kia rất dứt khoát sao? Nói không muốn để bọn họ buồn, thế nào, trái tim của người khác không thể để bị tổn thương, còn của Hạ Sơ thì có thể phải không?”
Phó Trạch Thành không biện giải, có địa chỉ rồi anh liền chạy đi.
Nhưng mà mãi đến khi nhìn thấy Hạ Sơ lên xe, biến mất vào trong gió lạnh, anh mới chợt nhận ra, hai năm đối với anh chỉ là một cái chớp mắt, còn đối với Hạ Sơ mà nói, có lẽ là một đời một kiếp.
Luôn là bóng dáng bận rộn, báo cáo với anh việc mua bán đã xong, quảng cáo đã được gửi đi, nhận được đơn hàng đầu tiên, khoản thanh toán cuối cùng đã được nhận… Anh căn bản không hề để vào tai, chỉ “ừ” một tiếng, tiếp tục chơi đùa với đống ảnh của mình.
Trong studio chật chội đó, hai người họ cùng nhau ăn cơm hộp, hai mặn một canh, cơm cứng cũng không tốt lắm, cô nói, sau này để em tự nấu đi? Sau đó cô thường xách hộp giữ nhiệt đựng đồ ăn nấu sẵn trong nhà tới, đợi anh ăn xong thì vào bồn rửa dưới cửa sổ rửa sạch, thỉnh thoảng ngâm nga hát, có lúc ngẩng đầu nhìn lên cửa sổ rồi đột nhiên nói với anh, đàn anh, hoa anh đào ở Chùa Jiming hình như sắp nở rồi.
Phó Trạch Thành tỉnh dậy lúc bốn giờ sáng, anh hút nửa bao thuốc, thay quần áo rồi đi ra ngoài.
Nhà của Hạ Sơ ở trong một khu dân cư cũ, anh quay người che gió châm một điếu thuốc, gọi cho cô.
Mười phút sau, Hạ Sơ vội vàng chạy ra ngoài. Cô mặc một chiếc áo khoác lông vũ, không đội mũ hay quấn khăn, Phó Trạch Thành cởi khăn quàng cổ của mình ra quấn cho cô: “Đi với anh một chút đi, buổi trưa anh bay, lát nữa phải đến sân bay rồi.”
Dọc theo con đường đầy tuyết, họ đi rất xa, cho đến khi tới một con sông. Mặt sông đã đóng băng, cơn gió ảm đạm phả vào mặt. Nam Kinh chưa bao giờ lạnh như vậy, nước sông Tần Hoài bốn mùa cũng chưa từng đóng băng. Phó Trạch Thành tra qua bài thơ mà Hạ Sơ chỉ nhớ câu đầu “Qua Tần Hoài khoáng vọng” đó, là thơ của Tần Quan, câu cuối cùng là “Giang nguyệt tri nhân niệm viễn, thượng lầu lai chiếu hoàng hôn”(4).
(4) Câu thơ này ý là mặt trăng trên dòng sông biết người “tôi” đang nhớ nhung nơi phương ra nên đã chiếu ánh trăng lên tầng lầu của tôi để làm bạn, cùng tôi đi qua hoàng hôn đã khiến mình phiền muộn. (Baidu)
Trong lòng tràn đầy sự đau khổ không nói nên lời, Phó Trạch Thành nhìn Hạ Sơ, nghiêm túc như muốn khắc cô vào trong tim mình: “Hạ Sơ, anh yêu em.”
Chiếc khăn vẫn còn mùi thuốc trên người anh, cả một đường quấn lấy cô. Nước mắt của Hạ Sơ đã kìm nén thật lâu, cuối cùng vẫn không ngừng tuôn ra, giống như buổi chiều ngập lụt năm đó, cô ngồi xổm bên đường khóc đến khản cổ.
“… Chúng ta đã bỏ lỡ quá nhiều rồi.”
Anh đào mùa xuân, cơn mưa mùa hạ, cây phong mùa thu, tuyết rơi mùa đông.
Khi em chạy về phía anh là khoảnh khắc dũng cảm nhất của cuộc đời em.
Thế giới giống như thủy triều, em đợi anh ngoảnh đầu lại nhìn, đợi đồng hồ quên đi thời gian, đợi đến lúc một thành phố đã già rồi.
Sau khi đưa Hạ Sơ về nhà, Phó Trạch Thành đi bộ một mình trong thành phố xa lạ này, đi một con đường rất dài, rất dài.
Cho đến khi cơn gió thổi qua mà anh không còn cảm giác nữa, cuối cùng anh cũng dừng chân, quay đầu lại nhìn.
Anh nhìn dấu chân của một người đơn độc ở phía sau, trong đầu chợt lóe lên một ý nghĩ, nỗi thống khổ như núi tuyết đổ ập xuống, chốc lát đã bị vùi dập…
Trong cuộc đời anh đã chụp hàng ngàn vạn bức ảnh, nhưng lại không có một tấm nào là của Hạ Sơ.
7
Khi xuân về hoa nở, Hạ Sơ thu dọn đồ đạc, chuẩn bị dọn ra khỏi nhà cha mẹ đẻ.
Chồng chưa cưới của cô đến giúp đỡ, lục tung các hộp và tủ, tìm ra mọi thứ trong ngóc ngách. Không biết anh ấy lật được cái gì, một thứ như những bông tuyết bay ra. Anh ấy cầm nó lên, cười nói: “Ảnh tốt nghiệp?”
Hạ Sơ cầm lấy, nhìn bản thân bị kẹp giữa Từ Tử Khiên và Phó Trạch Thành, tay cầm hai bó hoa, cô chợt giật mình.
“Anh vẫn luôn không nói với em, anh cảm thấy em hình như không ăn ảnh lắm, lúc mẹ em đưa ảnh của em cho anh xem, anh không ngờ người ở bên ngoài lại xinh đẹp như vậy”.
Hạ Sơ cười: “Anh chưa thấy qua thẻ sinh viên của em thôi, còn xấu hơn.”
Chồng chưa cưới lấy điện thoại ra: “Chụp một tấm đi, anh giúp em tìm góc chụp, nhất định sẽ tìm được góc đẹp nhất.”
Cô mỉm cười trước ống kính: “Được thôi.”
Khi anh ấy bấm chụp, cô đột nhiên nói: “… Anh có tin không? Em ở Nam Kinh năm năm nhưng chưa từng đi ngắm hoa anh đào ở chùa Jiming.”
Anh ấy nói: “Sau này anh sẽ đi cùng em”.
Cô mỉm cười, chỉ là lắc đầu, cầm chặt tấm ảnh trong tay, như thể đang nắm giữ một sợi dây năm tháng cuối cùng, không để cho nó mục nát.
Cô là người bằng lòng với hiện tại, một đời chỉ sống ở hai thành phố.
Một thành phố sinh ra và chết đi, một thành phố từng yêu qua và già đi.
