Tôi có thể đã nghe những lời phản đối của các vị: “Người kể chuyện thân mến của tôi, các vị có thể bắt chước bất cứ ai hoặc bất cứ thứ gì, nhưng không bao giờ bắt chước được một phụ nữ!” Nhưng tôi xin có ý kiến khác. Quả thực, tôi đã lang thang từ thành phố này đến thành phố khác, bắt chước mọi thứ suốt đêm thâu tại các lễ cưới, buổi hội và quán cà phê cho đến khi giọng của tôi khản đi, và vì thế tôi không có số lập gia đình, nhưng điều đó không có nghĩa là tôi không quen biết phụ nữ.
Tôi biết phụ nữ rất rõ; trên thực tế, bản thân tôi đã biết bốn phụ nữ, thấy mặt họ và nói chuyện với họ: 1. Mẹ tôi, cầu cho bà được yên nghỉ đời đời; 2. Dì yêu quý của tôi, 3. Vợ của anh tôi (anh ấy chuyên môn đánh tôi), người đã quát “Cút xéo!” trong một dịp hiếm hoi tôi thấy được chị ấy – chị ấy là phụ nữ đầu tiên tôi yêu; và 4. Một quý cô tôi tình cờ thấy tại một cửa sổ mở ở Konya trong những chuyến du hành. Dù chưa từng nói chuyện với cô ấy, tôi đã nuôi những cảm giác thèm muốn đối với cô ấy trong nhiều năm và bây giờ vẫn vậy. Có lẽ đến lúc này cô ấy đã chết rồi.
Việc nhìn một khuôn mặt phụ nữ để trần, nói chuyện với cô ấy, và chứng kiến lòng nhân hậu của cô ấy đã mở đường cho cả lòng thèm muốn nhức nhối lẫn nỗi đau tinh thần sâu sắc trong bọn đàn ông chúng ta, và bởi thế nên giải pháp hay nhất là đừng để mắt đến phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ đẹp, nếu ngay từ đầu ta không cưới được một cách hợp pháp, như đạo giáo cao quý của chúng ta đòi hỏi. Liệu pháp duy nhất cho những thèm khát thể xác này là tìm kiếm tình bạn của những cậu trai xinh xắn, một sự thay thế thỏa đáng cho đàn bà, và đến lúc nào đó, điều này cũng trở thành một thói quen dễ chịu. Trong các thành phố của bọn Tây vực, ở châu Âu, phụ nữ lang thang khắp nơi phô bày không chỉ khuôn mặt họ mà cả mái tóc sáng mượt mà của họ (sau chiếc cổ, nét hấp dẫn nhất của họ), cánh tay, cổ họng xinh đẹp, và thậm chí, nếu những gì tôi nghe là sự thật, một phần đôi chân tuyệt mỹ của họ nữa; do đó đàn ông của những thành phố đó đi lại rất khó khăn, bối rối và trong nỗi đau đớn cùng cực, bởi vì, các vị biết đó, phía trước của họ cứ cương cứng lên mãi và việc này đương nhiên dẫn đến sự tê liệt xã hội của họ. Rõ ràng, điều này lý giải tại sao mỗi ngày bọn ngoại giáo Tây vực lại dâng thêm một pháo đài cho người Ottoman chúng ta.
Sau khi nhận ra từ khi còn trẻ rằng cách hay nhất để tạo ra niềm hạnh phúc tinh thần và trạng thái mãn nguyện là sống cách xa các mỹ nhân, tôi ngày càng tò mò về những sinh vật này. Lúc đó vì tôi không nhìn thấy bất cứ người đàn bà nào khác ngoài mẹ và dì tôi, nên nỗi tò mò của tôi dần dần có tính cách bí ẩn, đầu tôi có vẻ ngứa ngáy, và tôi biết rằng tôi chỉ có thể biết cảm giác của đàn bà nếu tôi làm những gì họ làm, ăn những gì họ ăn, nói những gì họ nói, bắt chước cách cư xử của họ và, vâng, nếu như tôi mặc được quần áo của họ. Vì thế, một ngày thứ Sáu nọ, khi mẹ, cha, anh và dì tôi đi đến vườn hồng của ông nội tôi bên bờ biển Fahreng, tôi bảo họ rằng tôi như bị ốm nên sẽ ở nhà.
“Cố lên. Nghe này, con sẽ giải trí cho chúng ta bằng việc bắt chước chó, cây và ngựa ở miền quê. Dù sao thì con sẽ làm gì ở nhà một mình?” mẹ tôi nói, cầu cho bà được yên nghỉ.
“Con sẽ mặc quần áo của mẹ và trở thành đàn bà,” ấy là một câu trả lời không thể nói ra được. Vì vậy tôi đáp: “bao tử con khó chịu.”
“Đừng có đớn hèn như thế,” cha tôi nói. “Lại đây, cha con mình vật lộn.”
Bây giờ tôi sẽ mô tả cho các vị, nhà họa sĩ và thư pháp anh em của tôi, chính xác những gì tôi cảm thấy sau khi họ rời khỏi nhà và tôi mặc đồ lót với áo dài của bà dì và bà mẹ thân yêu nay quá cố của tôi, cũng như những bí mật tôi biết được trong ngày hôm đó về việc trở thành phụ nữ. Trước hết, cho phép tôi nói thẳng rằng trái với những gì chúng ta đọc được trong sách và nghe mấy nhà thuyết giáo nói, khi các vị là phụ nữ, các vị không hề cảm thấy mình giống Quỷ sứ.
Hoàn toàn không! Khi tôi mặc vào đồ lót len có thêu hoa hồng của mẹ tôi, một cảm giác dễ chịu lan khắp người tôi và tôi cảm thấy mình cũng nhạy cảm như bà vậy. Chiếc áo sơ mi lụa màu xanh lá cây nhạt mà dì tôi chưa bao giờ dám mặc chạm vào làn da trần của tôi khiến tôi cảm thấy lòng yêu mến không cưỡng lại được đối với tất cả trẻ con, kể cả chính tôi. Tôi muốn cho mọi người bú và nấu ăn cho toàn thế giới. Sau khi tôi hiểu đến chừng mực nào đó rằng có vú là thế nào, tôi độn vô ngực mình bất cứ thứ gì tìm được – vớ và khăn mặt – vì vậy tôi có thể hiểu điều khiến tôi thực sự tò mò: cảm giác ra sao khi là một phụ nữ có cặp ngực đồ sộ. Khi tôi thấy hai khối lồi to tướng này, phải, tôi thừa nhận, tôi tự hào như quỷ Satan. Tôi lập tức hiểu rằng đàn ông hễ nhác thấy bóng dáng bộ ngực quá khổ của tôi là sẽ đuổi theo chúng và cố tìm cách đút chúng vào miệng họ; tôi cảm thấy mình hết sức mạnh mẽ, nhưng đó có phải là những gì tôi muốn không? Tôi bối rối: tôi muốn vừa có đầy quyền lực vừa là một đối tượng để người ta thương hại; tôi muốn một người đàn ông thông minh, mạnh mẽ và giàu có – tôi chẳng biết ai như thế kể từ Adam về sau – yêu tôi điên cuồng; nhưng tôi cũng sợ một người đàn ông như thế. Luồn vào tay những chiếc vòng xuyến bằng vàng mà mẹ tôi giấu dưới đáy rương quần áo của bà cạnh những khăn thêu hình lá trong những chiếc vớ len thơm mùi hoa oải hương, kế đó đánh phấn hồng mà bà thường thoa lên má sau khi từ nhà tắm công cộng trở về, mặc chiếc áo choàng xanh của dì tôi và đeo tấm mạng mỏng cùng màu, xong thì cột tóc lại, tôi nhìn mình trong chiếc gương có khung cẩn xà cừ, và rùng mình. Dù tôi không động gì đến chúng, những đôi mắt và lông mi của tôi đã trở thành của một phụ nữ. Chỉ có đôi mắt và gò má phô ra, nhưng tôi đã là một phụ nữ cực kỳ hấp dẫn và điều này khiến tôi hết sức sung sướng.
Vũ khí đàn ông của tôi, nhận ra được sự vụ này còn trước cả tôi, đã cương cứng. Dĩ nhiên điều này làm tôi choáng váng.
Trong chiếc gương nhỏ cầm trên tay, tôi thấy từ con mắt dễ thương của tôi một giọt nước mắt lăn dài, và ngay sau đó một bài thơ hiện ra trong đầu tôi một cách đớn đau. Tôi không bao giờ quên được nó bởi vì ngay lúc đó, được Thượng đế truyền cảm hứng, tôi hát bài thơ theo vần điệu ngân nga như một bài ca, cố quên đi những phiền muộn trong lòng:
Trái tim xao xuyến của tôi khao khát trời Tây khi tôi đang ở phương Đông và khao khát trời Đông khi tôi đang ở phương Tây.
Những phần khác của tôi khăng khăng tôi là đàn bà trong khi tôi là đàn ông và khăng khăng tôi là đàn ông khi tôi là đàn bà.
Làm người thật gian nan làm sao, sống một đời người thậm chí còn tồi tệ hơn.
Tôi chỉ muốn làm vui cho mình cả phía trước vẫn phía sau, là cả Đông lẫn Tây.
Tôi định nói, “Cầu cho những huynh đệ Erzurum của chúng ta không nghe được bài hát phát ra từ trái tim tôi,” vì họ sẽ bực mình. Nhưng tại sao tôi phải sợ? Có lẽ họ sẽ không giận dữ gì cả. Nghe này, tôi không nói chuyện này để ngồi lê đôi mách, mà tôi đã biết tay thuyết giáo nổi tiếng Tuyệt-không-phải-Hurset-kính- mến-gì-cả đó, dù đã có vợ, vẫn thích những cậu đẹp trai hơn phụ nữ chúng tôi giống như giới họa sĩ nhạy cảm thường thích vậy. Tôi chỉ kể cho các vị những gì tôi nghe được. Nhưng tôi không quan tâm đến bất cứ điều nào trong đó, bởi vì bên cạnh đó tôi thấy ông ta thật đáng tởm, ông ta lại quá già. Răng ông ta đã rụng và, như bọn trai trẻ từng gần gũi ông ta có nói, miệng ông ta thối hoắc như lỗ đít gấu vậy, xin lỗi vì cách diễn đạt.
Mà thôi, tôi tạm ngưng chuyện đồn đại để trở lại vấn đề đích thục ở đây: Ngay khi tôi thấy mình xinh đẹp ra sao tôi không còn muốn giặt quần áo, rửa chén bát và lang thang khắp đường phố như một nô lệ nữa. Nghèo khổ, nước mắt, u sầu, nhìn hắt hiu vào tấm gương của nỗi thất vọng và khóc thảm ấy là số phận của những phụ nữ xấu và buồn. Tôi phải tìm một người chồng có thể sùng bái tôi, nhưng người đó là ai?
Đó là lý do tại sao tôi bắt đầu, qua một cái lỗ quan sát, nhìn trộm con trai của những vương hầu và quý tộc, những kẻ mà người cha quá cố của tôi đã mời đến nhà chúng tôi với nhiều lý do khác nhau. Tôi muốn tình thế khó xử của tôi giống tình thế khó xử của người đẹp miệng nhỏ có hai con mà nhà tiểu họa nào cũng yêu. Có lẽ cách tốt nhất của tôi là mô tả cho các vị nghe câu chuyện của Shekure tội nghiệp. Nhưng chờ một chút, tôi hứa kể lại câu chuyện sau đây tối nay:
Câu chuyện được kể bởi một phụ nữ bị Quỷ sứ xúi giục. Chuyện thật hoàn toàn đơn giản. Nó xảy ra ở Kemerustu, một trong những khu nghèo khổ của Istanbul. Một cư dân lỗi lạc nhất vùng, Chelebi Ahmet, thư ký của Tổng trấn Pasha, là một nhân sĩ có vợ và hai con, sống tách biệt. Ngày nọ, qua khung cửa sổ mở, ông thấy một mỹ nhân Bosnia cao gầy, da trắng, mắt đen, tóc đen, và đem lòng si mê. Nhưng, người đàn bà đó đã có chồng, không mảy may quan tâm gì đến nhà Chelebi, mà chỉ hết lòng với người chồng đẹp trai của nàng. Chelebi bất hạnh không chịu thổ lộ những khổ đau của mình với bất cứ ai, và ngày càng héo hon chỉ còn da bọc xương vì tình yêu, uống rượu mua của một người Hy Lạp, nhưng cuối cùng thì ông ta không thể giấu tình yêu đó trước mắt hàng xóm. Thoạt tiên, bởi những láng giềng rất thích những chuyện tình như thế, ngưỡng mộ và tôn trọng gia đình Chelebi, họ vinh danh tình yêu của ông, nói một hai câu đùa nhẹ nhàng về nó và cứ để cho cuộc sống diễn ra. Nhưng Chelebi, vốn không sao kiểm soát được nỗi đau khổ hết thuốc chữa của mình, bắt đầu uống đến say khướt và hàng đêm lại đến ngồi ngay cửa ngôi nhà nơi người đàn bà xinh đẹp đó đang sống hạnh phúc với chồng, ngồi đó mà khóc hàng giờ liên tục như một đứa trẻ. Cuối cùng chuyện này đánh động xóm giềng. Hàng đêm, khi kẻ si tình này đau buồn than khóc, họ không thể đánh và lôi ông ta đi mà cũng không thể an ủi ông ta được. Chelebi, đúng kiểu một nhân sĩ, bèn học cách khóc trong lòng mà không om sòm hoặc làm phiền lòng ai. Những dần dần mối sầu vô vọng của ông len lỏi lan ra cả khu xóm, trở thành mối sầu chung của mọi người; cư dân ở đó không còn cảm giác hạnh phúc nữa, và giống như vòi nước chảy rầu rĩ trong quảng trường, bản thân Chelebi trở thành bình chứa nỗi sầu. Lúc đầu, chuyện trao đổi về nỗi buồn này lan khắp khu xóm, nó dần trở thành tin đồn về vận rủi và sau đó là về sự bất hạnh chắc chắn. Một số người dọn đi, một số liên tục gặp phải điều xui xẻo và một số không thể hành nghề, bởi họ đã mất ý chí làm việc.
Sau khi cả vùng hoang vắng, một ngày nọ Chelebi thất tình cũng bỏ đi cùng vợ con, để lại người phụ nữ xinh đẹp có làn da trắng bạc và chồng nàng ở lại lẻ loi. Sự bất hạnh này, mà họ là tâm điểm, dập tắt ngọn lửa tình yêu của họ và khiến họ xa cách nhau. Dù sống chung với nhau đến hết đời, họ không bao giờ có thể hạnh phúc được nữa.
Tôi suýt nói tôi thích câu chuyện này biết bao nhiêu bởi vì nó thể hiện những nguy hiểm của tình yêu và phụ nữ, thì ôi Thượng đế, tôi quên rằng tôi đã mất khả năng lập luận. Vì hiện tôi là một phụ nữ, tôi sẽ nói một điều gì đó hoàn toàn khác. Được rồi, đó là một điều gì đại loại như:
Ôi tình yêu tuyệt vời làm sao!
Coi kìa, người lạ nào đang phá cửa vào vậy?
