Dành tặng Amanda, Margaret và Barbara
***
Ly này mừng các cậu
Nếu chúng ta chưa bao giờ gặp nhau
Mình đã không bao giờ được biết các cậu.
Nhưng mình đã gặp các cậu
Mình đã biết các cậu
Và mình đã yêu các cậu,
Mãi mãi.
Mở đầu
1969
Đồng lầy chẳng phải đầm lầy(*). Đồng lầy là một không gian tràn ánh sáng, nơi cỏ vươn lên trong nước, và nước trôi vào trong bầu trời. Dòng chảy chầm chậm quanh co, mang theo quả cầu mặt trời ra đến biển, và lũ chim chân dài lêu nghêu cất mình vụt lên với sự uyển chuyến không ai ngờ đến – thân hình chúng dường như không được tạo ra để bay lượn – trên nền âm thanh cả ngàn con ngỗng tuyết kêu ran.
(*)Nguyên văn là marsh /đồng lầy/ và swamp /đầm lầy/. Đồng lầy là vùng ngập nước có nhiều loại thực vật thân thảo, trong khi đầm lầy chủ yếu chỉ có loài thân gỗ và sâu hơn đồng lầy. Ở Việt Nam, hai khái niệm thường không được phân biệt rõ.
Rồi trong chính đồng lầy, ở đó đây, đầm lầy đích thực len lỏi vào những vùng trũng thấp, ẩn khuất giữa ẩm ướt đại ngàn. Nước đầm lầy tĩnh lặng và tối tăm, nuốt chửng ánh sáng trong cổ họng bùn nhớp nháp. Trong cái hang đó, cả những loài chuyên lẩn lút về đêm cũng hoạt động ban ngày. Nơi đây cũng có tiếng động, tất nhiên, nhưng so với đồng lầy, đầm lầy tĩnh mịch hơn hẳn vì sự phân hủy là hoạt động chế ngự tất cả. Sự sống mục nát, bốc mùi và trở về thứ mùn thối rữa; một chốn trầm mình sầu bi của cái chết cho sự sống vươn lên.
Vào buổi sáng ngày 30 tháng Mười năm 1969, xác của Chase Andrews nằm trong đầm lầy, cái đầm lầy hẳn sẽ nuốt chửng nó dần dần, lặng lẽ. Vĩnh viễn che giấu nó. Đầm lầy tường tận mọi điều về cái chết, và không nhất thiết coi đó là thảm kịch, chắc chắn chẳng phải là tội ác. Thế nhưng buổi sáng này, hai cậu bé từ ngôi làng đạp xe đến chỗ tháp phòng cháy cũ, và từ chỗ ngoặc thứ ba trên cầu thang đã trông thấy chiếc áo khoác denim của cái xác kia.
(*) Các nhân vật trong tiểu thuyết trò chuyện bằng tiếng lóng, cách nói thông tục, phương ngữ miền Nam nước Mỹ và nuốt chữ rất nhiều. Người dịch sử dụng những từ địa phương, hoặc từ không chuẩn chính tả để cố gắng thể hiện phần nào cách nói đặc trưng này.
