Biên dịch cuốn Yêu Dấu (Beloved) của Toni Morrison là một vinh dự cho bất kỳ dịch giả nào. Tác phẩm này, tác phẩm của người phụ nữ Mỹ da đen đầu tiên đoạt giải Nobel Văn chương (1993), đoạt giải Pulitzer Văn chương của Mỹ năm 1988. Đối với tôi, cơ hội này, ngoài vinh dự, đòi hỏi một sự thận trọng sâu xa hơn một dự án dịch thuật thông thường, vì Toni Morrison trong Beloved chính là tiếng nói của người phụ nữ da đen nói riêng và của người da đen ở Mỹ nói chung trong thời kỳ khó khăn nhất của người da đen trên đất Mỹ: thời kỳ nô lệ. Về mặt kỹ thuật, cuốn sách dùng những từ ngữ, cách diễn đạt của miền Nam nước Mỹ, của người da đen, và thuộc về khoảng thời gian là bối cảnh cho câu chuyện − hai ba thập niên từ giữa đến gần cuối thế kỷ XIX, trước và sau cuộc Nội chiến giữa miền Bắc và miền Nam nước Mỹ (1861-1865). Nhưng dịch những từ ngữ ấy cho chính xác và dễ hiểu cho người đọc, dù không đơn giản, vẫn không khó bằng nắm bắt và truyền đạt được những suy nghĩ, tình cảm, những uẩn ức, đau đớn về thể chất cũng như về tinh thần của những người da đen Mỹ sống vào thời đó, đàn ông cũng như đàn bà, trẻ con cũng như người lớn.
Thành công của bản dịch, tôi xin nhờ vào sự phán quyết của người đọc. Riêng bản thân tôi, tôi tin rằng mình đã cố gắng hết sức, trân trọng, cẩn thận hết mức. Nhưng tôi không thể nào hoàn thành công trình này mà không có sự giúp đỡ to lớn của những người tham dự chung trong dự án. Phần biên tập hết sức cẩn thận và tỉ mỉ, đầu tiên là của người bạn dịch thuật của tôi, anh Phạm Văn, rồi đến của chị Đỗ Kiện Ảnh. Tôi đã học hỏi được rất nhiều qua quá trình biên tập này, về tiếng Việt cũng như tiếng Anh.
Ước vọng của tôi, với việc biên dịch tác phẩm Beloved này, là mang lại cho người đọc một câu chuyện hay, một cảm thông với suy nghĩ và tâm tình của các nhân vật trong truyện. Mong rằng bản dịch sẽ mang lại cho người đọc những giờ phút hạnh phúc như tôi đã có khi đọc và dịch Yêu Dấu (Beloved).
Cuối cùng, tôi cảm ơn Toni Morrison đã trút công sức vào tác phẩm văn chương này và cho chúng ta một khung cửa sổ nho nhỏ, soi vào tim óc của những người da đen sống qua một khúc quanh quan trọng của lịch sử Mỹ: cuộc Nội chiến Nam Bắc và cuộc Giải phóng nô lệ sau đó.
HỒ NHƯ
Người không phải của Ta,
Ta sẽ gọi là Người của Ta;
Người chẳng được thương,
Ta sẽ gọi là Người Thương.
ROMANS 9:25
